چقدر برای خودمان حق خسته شدن قائل هستیم؟

من... تقریباْ هیچی :دی و به این نتیجه رسیدم که بیشتر اوقات در اوج خستگی احساس درماندگی می‌کنم که چرا بیشتر نمی‌توانم؟ 

درماندگی می‌شود خشم، خشم می‌شود غصه :) غصه تلنبار می‌شود، حوصله ندارم، پاداش سریع می‌خواهم، در زمان خاکستری غوطه‌ور می‌شوم.

رویکرد بهتر این است: پریسا جانم من درک می‌کنم خسته هستی،‌ کمی بیشتر استراحت کنی تا بهتر شوی :*

خب فکر کنم بهتر باشد کمی درباره راه حل های از بین بردن زمان خاکستری توضیح بدهم :)

در مورد تکنیک Pomodoro پیشتر پستی نوشته بودم و فکر کنم اگر علاقمند باشید، همان کافی است. اما درباره متعهد بودن به فعالیت مورد نظر در زمان سیاه، شما نیاز به شفافیت دارید. یادتان هست یکبار گفتم مثلا اگر گوشی را دست گرفتید که بروید آخرین ایمیل آمده (کاری) را چک کنید با خودتان تکرار کنید تا نوتیفیکیشن ها شما را با خودش نکشاند هر جا که خواست؟ 

تعهد در زمان سیاه با شفاف کردن دقیق کاری که قرار است انجام دهید، معنی پیدا می کند، مثلا این که بگویید بروم ایمیل ها را چک کنم،‌ یک عالمه زمان سفید قاطی می کند و دوباره می‌شود خاکستری (مثلا وسط چک کردن ایمیل های کاری، یه نوکی هم می زنید به ایمیل تبلیغاتی یا پیام تبریک ...) برای همین به قول متمم، باید تم کار را مشخص کنید تا جلوی شیطنت و تنوع طلبی گرفته شود.

تعیین پایان فعالیت کمی واضح‌تر است ولی معمولاْ دچار فرآیند "هر چه بیشتر، بهتر" می‌شویم و همان اندازه لازم هم انجام نمی‌شود. چطور؟‌ مثلا فرض کنید قرار می‌گذارید هر روز کتاب بخوانید، اگر فرضتان روزی سه صفحه باشد،‌ و به قرار گذاشته شده وفادار بمانید، ذهن شما همیشه تشنه ادامه کار است و از انجام تعهدات خود راضی به نظر می‌رسد. ولی وقتی امروز ده صفحه می‌خوانید، فردا می‌توانید خودتان را گول بزنید که دیروز سه برابر تعهد انجام دادم و به این ترتیب از روتین خارج شده و دوباره سر می خورید توی زمان‌های خاکستری.

به رسمیت شناختن زمان‌های سفید، در حالی که زمان‌های سیاه را به خوبی به جا می‌آورید، کار ساده‌ای است. در غیر این صورت، فشار ذهنی اهدافی که برآورده نشده، کل زمان تعطیلات را زهرمار شما خواهد کرد :-|

دوست دارم در ادامه درباره تکنیک GTD یا Get Things Done صحبت کنم، ولی چون هنوز در مرحله تست و بررسی است، موکول می‌کنم به آینده. فقط این نکته را به خاطر داشته باشید که علت سر خوردن ناخودآگاه ذهن ما به سمت زمان‌های سفید درست در وسط کاری که نیاز به تمرکز ما دارد، لذت کوتاهی است که از ترشح اندورفین پیدا می‌کنیم (حالتی شبیه تزریق مورفین). حالا یک پیشنهاد بسیار موثر این است که لیست همه موارد باز (open issues) در مغزتان را روی یک برگه کاغذ خالی کرده و هر کدام را برای شروع به یک Action دو دقیقه ای بشکنید (مثلا "می‌خواهم به مریخ سفر کنم" شاید در نهایت برسد به "تلفن زدن به استاد راهنما"). یعنی هر مورد آویزان در ذهن شما باید برای شروع به یک Action دو دقیقه‌ای تبدیل شود تا ارزش ورود به لیست کارهای در دست انجام را داشته باشد! چرا؟ چون با انجام دادن یک فعالیت ساده دو دقیقه ای شما لذت برده و کار را ادامه می‌دهید، یکی از تکنیک‌های رهایی از اهمال کاری (procrastination) ;-)

اولین بار که با مفهوم زمان خاکستری در متمم آشنا شدم، شبیه این آدم هایی بودم که یک لبخند کمرنگی رو لبانشان نقش می‌بندد و می‌گویند: ااااا من رو میگه ها!

مفهوم زمان خاکستری با تعریف زمان سفید و سیاه روشن می شود. اگر زمان هایی که مطلق روی فعالیتی که به هر حال باید انجام شود و انجام آن آجتناب ناپذیر است (مثل درس خواندن برای کنکور یا کار روی پروژه ای که دوست نداریم یا ...) را به عنوان زمان سیاه و زمان‌هایی که با لذت و بدون فکر کردن به هدف برنامه ها و کارهای انجام داده نشده و عقب افتاده طی می کنیم را زمان های سفید در نظر بگیریم. 

می توان این طور بیان کرد که: "زندگی در زمانهای سفید برای کسی که کارهای مهم یا فعالیت‌های عقب افتاده دارد،‌ معمولاً با احساس خوب همراه نیست و تحمل زمان‌های سیاه برای مدت طولانی امکان پذیر نیست!"

پس زمان خاکستری روی خود را به ما نشان می دهد! یعنی جایی در میانه... وقتی داریم کار می کنیم، مدام در میانه کار صفحه تلگرام و اینستاگرام را چک می کنیم، هم زمان با صفحه پاسخ به یک ایمیل کاری مهم، صفحه وبلاگ را باز می کنیم تا چک کنیم آیا کامنت جدید داریم یا نه :-|

مشکل اینجا شکل می گیرد که: "زمان‌های خاکستری دو فرصت بزرگ را از ما می‌گیرند. فرصت لذت بردن از اوقات فراغت در زمان‌های سفید و لذت تمرکز کامل و پیشبرد کار و فعالیت در لحظات سیاه."

راه حل چیست؟ ایجاد زمان های سیاه (به کمک استفاده از پومودورو، متعهد بودن به فعالیت تعریف شده در آن بازه، تعیین پایان فعالیت--از نظر زمانی و کمیت) و به رسمیت شناختن زمان‌های سفید (از تعطیلات لذت ببرید، از ساعت های پایان روز، از همه breakها)

در واقع عبارت "هر چه بیشتر،‌ بهتر" توهم ذهن کمال گرای ماست^* تا لذت اوقات فراغت را از ما بگیرد :)

^* مثلاْ هر چی بیشتر کتاب خوندم بهتر، هر چی بیشتر خانه مرتب بود،‌ بهتر... باید هدف تعیین کرده و به آن وفادار بمانید :)

پ. ن. نمایشگاه کتاب امسال مصلی است؟ :-| بعد از شنیدن خبر جابجایی مکان شرکت از دو ایستگاه اتوبوس آن طرف تر از خونه به جاده بومهن، این دومین خبری بود که باعث شد در دو روز گذشته شوکه بشوم، انگار من یه جا زندگی می کنم، بقیه همه یه جای دیگه :-/

هیچ می دانستید یکی از موثرترین تمرین های مهربانی با دیگران، مهربانی با خودتان هست؟ 

منظورم از مهربانی با مردم نه در برخوردهای مهربانانه، بلکه دست کشیدن از قضاوت های وحشتناک درونی است که گاه نمود خارجی پیدا می کند...

در این چند وقت که تلاش کرده ام مثل یک دوست مهربان از اشتباهاتم چشم پوشی کنم، به خودم یادآوری کنم که چقدر خوبم، کمی بیشتر استراحت کنم و سخت گیر نباشم (با خود خودم) یا لااقل تلاش کنم که نباشم، متوجه شدم که چقدر در کاهش قضاوت هایم در مورد بقیه موثر بوده...

انگار دارم تمرین می کنم که اگه آن طور نشد که من انتظار داشتم، خب بی خیال، let it go :-) و باور نمی کنید چقدر بازده کاری ام بالاتر رفته، چون همه انرژی ای که تحلیل می رفت بابت خفه کردن سرزنش های سخت گیرانه خودم، همین جاست، at your service :-) 

پ. ن. این شب ها که می گذرد سریال This is us را می بینیم، بسیار خانوادگی، عاطفی و دوست داشتنی :-) 

گفته بودم که به نظرم دچار اختلال اضطراب فراگیر هستم (یعنی برای همه چی الکی نگرانم)؟ البته همه علایمش در من صدق می‌کرد (همه علایم فیزیکی اضطراب، مثل تپش قلب، دلشوره، ...) و در برنامه‌هایم گذاشته بودم که پیش یه مشاوری، روان‌درمانگری،‌.... بروم. قبل ساعت تحویل نشسته بودیم در پذیرایی خانه مامان که یک مجله برایم آورد و گفت این را بخوان برای کنترل اضطراب است :-)

خب من هم استقبال کردم و خیلی راهکارهای خوبی ارایه کرده بود، جدای این که گفته بود در طول روز بیشتر بخندید (حتی با reminder که بهتون یادآوری کنه که نخندیده اید یا الکی و بی دلیل مثل کاری که در خندوانه می کردند)، از کمال گرایی دست بردارید و ... بهترین راهکاری که پیشنهاد داده بود یادآوری همه کارهای خوبی است که در طول روز کردی و تحسین خودت به خاطر آن ها :)

باورتون نمیشه که این راهکار آخری چقدر خوب بود و چقدر جلوی کمال گرایی (perfectionism) و بالتبع اون اهمال کاری (procrastination) را در من گرفت :)

یعنی هر کار خوبی که از اول صبح انجام می دهی، باید یادآوری کنی و جلوی زبان تیز سرزنشگر درون را بگیری :) بهترین شروع جمع کردن تخت خواب، بعد خوردن یک لیوان خاکشیر همان سر صبح، ... بعد هی این ها را باید بشماری و با خودت بگویی: وای چه روز خوبی! دیدی این کار رو کردم؟ وای دیدی اون کار رو کردم؟

تا امتحان نکنید متوجه نمی شوید که چقدر خوبه :)‌ آدم انگار انرژی اش هم افزایی مثبت می کنه و هی به مفید بودن ادامه میده :)

* در پایان که مجله را گذاشتم روی پیشخوان آشپزخانه، مامان گفت: می بینی چه نکاتی رو برای سالمندان میگن؟ گفتم: سالمندان؟ گفت: آره دیگه! دقت نکردی؟ مجله برای آسایشگاه خیریه کهریزک بود :)

بله :-))))

اگر دیدی نگرانی و قلبت هی تند تند می زنه انگار که یه پرنده ی اسیر اونجا نشسته که می خواهد فرار کند، باید دقیقاْ و تحقیقاْ همه کارهایی که در راستای آرامش هست را انجام بدهی :) یعنی بشینی، حتی یه ربع بیست دقیقه بخوابی، آرام نفس بکشی، دوش گرم بگیری، ریلکس کنی، آرام آب بخوری، آروم آروم آروم

و

برعکس اگر دیدی که خیلی بی حال و غمزده و افسرده ای،‌ همه اش دلت می خواد بخوابی و بچسبی به تخت و با هیچ کسی میل سخن نیست... باید بلند بشی، راه بروی، آب بخوری، دوش سرد بگیری، تند تند نفس بکشی حتی، تند تند تند

پیدا کردن اختلاف این دو تا خیلی سخت به نظر نمیاد، ولی واقعاْ سخته و از اون سخت تر اینه که کار درست را انجام بدهی و در فاز نگرانی یا اندوه غرق نشوی :)

در ضمن در هر دو مورد ارتباطتتون را با آب بهبود ببخشید :) از هر نظر، آب بخورید (۸ لیوان در روز)، دوش بگیرید، بروید استخر، صورتتون را بشویید و ... خیلی از مواقع فقط خوردن میزان کافی آب حال روانی تون رو بهتر می کنه، فقط کافیه یک بار امتحان کنید :)

هیچ می دانستید یکی از راه های خوب مقابله با کمال طلبی منفی این است که باورهای پشت داستان را به چالش بکشید؟

مثلا این که افراد تنبل هیچ وقت موفق نمی شوند! یا این که همیشه باید همه چیز در حد عالی باشه تا حالم خوب باشه و به همه خوش بگذره!

آن چیزی که در مورد دوم من امتحان کردم این بود که قرار مهمانی های کاملاْ سرزده را پذیرفتم و هی با خودم تکرار کردم: هیچ مهم نیست که همه چیز سر جایش نیست،‌ مردم میایند که خودت را ببینند :) و بعد می بینی که نتیجه چقدر فوق العاده است :) حالا مثلاْ خونه خیلی هم تمیز و مرتب نبوده که هیچ،‌ مهم این است که قرار را نیانداختی یک روز دیگه که شاید بشه یا نه...

من: "سلام لیلی توی آینه" :)

لیلی با غان و غون فراوان، از شدت خوشحالی برای لیلی توی آینه دست و پا تکان می دهد* و چند جیغ شادی هم می کشد :-))))

اگر همه ما به همین اندازه با خودمان مهربان بودیم،‌

صدای سرزنشگر درونی خفه می شد...

کمال گرایی منفی در افق های دور محو می شد...

و در اوج خوشبختی از زندگی در حال لذت می بردیم و معنای رضایت را درک می کردیم :)

* می دانم که لیلی نمی‌داند نی نی‌ای که توی آینه می بیند، خودش است :-)

وسط همه خریدهای اینترنتی هفته قبل (که تازه کار کردن با گلی جان به صورت نیمه خوابیده در تخت خواب را کشف کرده بودم*) و مقارن با نمایشگاه کتاب، یک سری کتاب از دیجی کالا خریدم برای دل خودم :)

مهمترین کتاب لیست، اسمش هست: "چگونه با کودکم صحبت کنم که گوش کند و چگونه گوش کنم که کودکم صحبت کند"

هر چند در حال حاضر به کارم نمی آید، ولی ایده های رفتار درمانی-شناخت درمانی کتاب به شدت من را به خود جذب کرده (کتاب پر است از یک سری کاریکاتور و تمرین برای مقایسه رفتار غلط و درست)، مخصوصاً بخشی که توضیح می دهد وقتی احساسات کودک را انکار می کنی، به هیچ عنوان به حرفت گوش نخواهد کرد!

نکته مهم اما این است که اکثر ما (چه در مقام پدر مادر یا معلم یا یکی از آشناهای کودک) خودمان هم نمی توانیم بین احساسات-رفتار و نیازمان تفکیک قائل شویم و خیلی از جاهای کتاب یا با شنیدن حرف های غزال نصیری (مربی کودک) حس می کنم، این گونه رفتار کردن حتی روی یک مخاطب بزرگسال هم خوب جواب می دهد، چه برسد به کودک :-| 

دلم می خواهد برگردم کودک شوم و از همان اول یاد بگیرم چه نیازی سبب به وجود آمدن چه احساسی شده و چرا این همه بی دلیلی نگران می شوم، عصبانی می شوم یا غصه می خورم...

* هر چند با ظهور یک سری دردهای تیز ناخوانده در سمت راست، دیروز و امروز به این نتیجه رسانده شدم که همان دراز به دراز روش بهتری برای استراحت است!

دوست کوچکتری دارم که عاشق قورمه سبزی است، همیشه وقتی خیلی حالش بد بود یا دلتنگ یا هر چی، خوردن یک وعده قورمه سبزی جانانه می توانست او را حسابی روی پا کند :)

پارسال عید ولی، در همین دید و بازدیدهای نوروزی خیلی غصه دار بود، آن قدر که گفت: می دونی چیه؟ دیگه حتی قورمه سبزی هم خوشحالم نمی کنه :-(

و من ته دلم ریخت پایین، چون این جمله برای اون دوست کوچک نازنینم خیلی معنای تلخی داشت...

خواستم بگویم سال همین طوری نگذشت، بعد از تعطیلات عید یک خواستگار خوب داشت، اواخر بهار عقد کردند و وسط سال یک عالمه کارهای هیجان انگیز دو نفره و چند روز پیش با کلی عشق، رفتند سر خانه و زندگی دو نفره شان :) حتی باید اضافه کنم وسط همه این اتفاقات هیجان انگیز دختر کوچولوی خواهرش هم به دنیا آمد و خاله شد :) 

امسال اما ازش نپرسیدم که احساسش نسبت به قورمه سبزی چطور است، به جایش می خواهم برای همه شما دوستان عزیزتر از جانم دعا کنم که امسال اتفاقی بیفتد که همچنان احساستان نسبت به قورمه سبزی*های زندگی تان خوب باشد :) مثلاْ یک خواستگار یا خواستگاری خوب، ازدواج، یک شغل هیجان انگیز،‌ قبولی کنکور در هر مقطعی، نمرات شگفت انگیز آخر سال، انتخاب رشته ای که دوستش دارید، اپلای از دانشگاهی که آرزویش را دارید، یک نی نی کوچولو و ...

* مثلاْ شاید برای شما بود و نبود قورمه سبزی فرقی نکند، ولی اسیر کباب شیشلیک شاندیز با روغن حیوانی باشید :)

پ.ن. فصل اول true detective تمام شد به همراه همه breaking bad ها :-) فصل اول true detective قشنگ بود، با تشکر از بای پولار، توکا و Fa Ella و فصل آخر breaking bad خیلی داغون بود و اعصاب خرد کن، دو نیم فصل پنج را می توانید کلاْ بی خیال شوید :-| در عوض تماشای better call saul را شروع کردیم و دوستش داریم، خیلی زیاد، خیلی بیشتر از breaking bad، با تشکر ویژه از Fa Ella و یگانه برای پیشنهاد :-)